‘โรคลมแดด’ (Heat Stroke) หรือ โรคฮีทสโตรก เป็นอาการที่เกิดจากการได้รับความร้อนมากเกิน ไม่ว่าจะเป็น การออกกําลังหรือเล่นกีฬาในภาวะอากาศร้อนจัดเป็นเวลานาน โดยเฉพาะกีฬากอล์ฟอย่างเราๆ ที่ต้องเผชิญกับแสงแดดทุกครั้งที่ออกรอบ แม้จะแข็งแรงแต่หากไม่ได้รับการชดเชยน้ำหรือเกลือแร่ที่สูญเสียอย่างเพียงพออาจเกิดขึ้นได้
เราไปดูกันว่าสาเหตุของการเกิดโรคนี้นั้นเกิดจากอะไร

โดยปกติคนเรามีกลไกในการปรับอุณหภูมิของร่างกาย ให้อยู่ประมาณ 37 องศาเซลเซียส(98.6 องศาฟาเรนไฮต์) อยู่ตลอดเวลา ถ้าร่างกายมีการสะสมความ ร้อนมาก เช่น การเผาผลาญอาหารการเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อร่างกายก็จะกําจัดความร้อนออกจากร่างกายโดยการแผ่รังสีคือการกระจายความร้อนออกจากร่างกายไปยังอากาศที่อยู่รอบๆ ร่างกายซึ่งเย็นกว่า แต่ถ้าอากาศภายนอกร้อนเกิน 35 องศาเซลเซียส หรือร้อนกว่าอุณหภูมิของร่างกาย ร่างกายก็ไม่สามารถแผ่รังสีความร้อนออกไปข้างนอก นอกจากนี้ร่างกายยังสามารถระบายความร้อนออกทางเหงื่อ ซึ่งเป็นกลไกที่เกิดขึ้นเมื่ออากาศภายนอกร้อนกว่าภายในร่างกาย หรือขณะออกกําลังกายแต่ถ้าอากาศภายนอกมีความชื้นสูงก็จะทําให้ความสามารถในการระบายความร้อนออกทางเหงื่อนั้นด้อยลงไป ดังนั้น การกําจัดความร้อนของร่างกายจะเป็นไปได้ยากเมื่ออยู่ในอากาศที่ร้อนและชื้นในคนที่มีอาการของ โรคฮีทสโตรกจะถึงขึ้นหมดสติ เกิดลมชักและถ้าไม่ได้รับการรักษาปฐมพยาบาลอย่างถูกต้องและ ทันท่วงที อาจจะถึงขั้นเสียชีวิตได้

อาการของโรคฮีทสโตรก

เมื่อร่างกายได้รับความร้อนมากเกินไปจนทําให้ความร้อนในร่างกาย (core temperature) สูงกว่า 40 องศาเซลเซียส อาการเบื้องต้น ได้แก่ เมื่อยล้า อ่อนเพลีย เบื่ออาหารคลื่นไส้อาเจียน วิตกกังวล สับสน ปวดศีรษะความดันต่ำ หน้ามืดไวต่อสิ่งเร้าง่ายและยังอาจมีผลต่อระบบไหลเวียน ซึ่งอาจมีอาการเพิ่มเติมอีกได้แก่ภาวะขาดเหงื่อเพ้อ ชักไม่รู้สึกตัว ไตล้มเหลว มีการตายของเซลล์ตับ หายใจเร็ว มีการบวมบริเวณปอดจากการคั่งของของเหลว หัวใจเต้นผิดจังหวะการสลายกล้ามเนื้อลาย ช็อคและเกิดการสะสมของ fibrin จนไปอุดตันหลอดเลือดขนาดเล็กทําให้อวัยวะต่างๆ ล้มเหลว ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจทําให้เสียชีวิตได้

สาเหตุการเกิดโรคออก 2 ประเภท

1.Classical Heat Stroke เกิดจากความร้อนในสิ่งแวดล้อมที่อาศัยอยู่มีมากเกินไป ส่วนใหญ่เกิดในช่วงที่มีอากาศร้อน พบบ่อยในผู้ที่มีอายุมากและมีโรคเรื้อรัง มักเกี่ยวกับความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลางอาการที่สําคัญ คืออุณหภุมิร่างกายสูงไม่มีเหงื่อ

2.Exertional Heat Stroke เกิดจากการออกกำลังที่หักโหมเกินไป มักจะเกดในหน้าร้อนโดยเฉพาะ กลุ่มผู้ใช้แรงงานและนักกรีฑา นักกอล์ฟอาการคล้ายกับ Classical แต่ต่างตรงกลุ่มผู้ป่วยประเภทนี้จะมีเหงื่อออก นอกจากนี้ยังพบการเกิดการสลายเซลล์กล้ามเนื้อลายโดยจะมีอาการแทรกซ้อน ได้แก่ระดับโพแทสเซียมในเลือดสูง ระดับฟอสฟอรัสในเลือดสูงระดับแคลเซียมในเลือดต่ำ และพบไมโอโกลบินในปัสสาวะด้วย 

วิธีรับมือเมื่อเกิดฮีทสโตรก

1. นําผู้มีอาการนอนราบ ยกเท้าสูงทั้งสองข้าง เพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือด ถอดเสื้อผ้าออก
2. ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นหรือน้ำแข็งประคบตามซอกตัว คอ รักแร้ เชิงกราน ศีรษะร่วมกับการใช้พัดลมเป่าระบายความร้อน
3. เทน้ำเย็นราดลงบนตัวเพื่อลดอุณหภูมิร่างกายให้ลดต่ำลงโดยเร็วที่สุดแล้วรีบนําส่งโรงพยาบาล ในรายที่อาการยังไม่มากควรให้ดื่มน้ำเปล่ามากๆ

อ้างอิง: สำนักงานสิ่งแวดล้อมภาค 6

---

เรียบเรียงโดย golfdigg

จองกรีนฟี ออกรอบกว่า 150 สนามกอล์ฟทั่วไทยกับ golfdigg ได้แล้ว
บนเว็บไซต์ หรือดาวน์โหลดแอปพลิเคชันฟรีได้ที่